کارکرد دینی و سیاسی ایزدبانو اناهیتا در عصر ساسانی براساس نوشته های فارسی میانه

پژوهش‌های بسیاری دربارۀ ایزدبانو اناهیتا انجام شده که بیشتر آن‌ها بر اساس یافته‌های باستان‌شناختی است و کمتر پژوهشی به تجلّی این ایزدبانو در نوشته‌های فارسی میانه پرداخته است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش و جایگاه اناهیتا در دین و شهریاری دورۀ ساسانی بر اساس نوشته‌های فارسی میانه است. در این پژوهش، با روش توصیفی - ‌تحلیلی، شواهد موجود دربارۀ اناهیتا در آثار فارسی میانه بررسی شد. یافته‌ها نشان داد که اناهیتا، به‌عنوانِ تجسم آسمانی و زمینی آب در جهان‌بینی زردشتی از ایزدان برتر و بسیار مهم بوده و در نوشته‌های فارسی ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻫﻤﭽﻮن ﺑﻨﺪﻫﺶ و دﻳﻨﻜﺮد، اﻓﺰونﺑﺮ ﺗﻮﺻﻴﻒ زﻳﺒﺎﻳﻲ و ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪی او، بر ﻧﻘﺶ او در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی روﻳﺪادﻫﺎی ﻣﻬﻢ اﺳﺎﻃﻴﺮی ﻫﻤﭽﻮن زﻧﺪﮔﻲ زردشت و تولد ﻣﻨﺠﻲﻫﺎی ﺟﻬﺎن (اوﺷﻴﺪر، اوﺷﻴﺪرﻣﺎه و ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ) تأکید شده است. در کتیبه‌ها نیز نقش اناهیتا در امور سیاسی دورۀ ساسانی همچون گزینش کرتیر به‌عنوانِ نگهبان و موبد ستایشگاه‌های اناهیتا بارز است.